گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، bahraminejad@razi.ac.ir
چکیده: (139 مشاهده)
گندم یکی از مهمترین غلات و اساسی‌ترین محصول غذایی در سراسر جهان محسوب می‌شود.عمده مصرف گندم به صورت نان است که کیفیت مطلوب آن از نظر طعم، مزه، طول مـدت نگهداری و کـاهش ضایعات اهمیت بسزائی دارد. در مطالعه حاضر، پارامترهای ژنتیکی برخی ویژگی‌های کیفی دانه در131 لاین F6گندمحاصل از تلاقی ارقام مرودشت × نورستار (به‌همراه والدین)، شامل محتوای پروتئین دانه، رطوبت، نشاسته، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، عدد فالینگ، گلوتن کل، گلوتن قوی، گلوتن ضعیف و گلوتن خشک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که لاین‌های مورد بررسی فقط برای صفات محتوای پروتئین دانه و عدد فالینگ تفاوت بسیار معنی‌داری داشتند. برخی از لاین‌ها برای صفات مهمی همچون درصد پروتئین دانه مقادیر بالاتری نسبت به والدین نشان دادند. نتایج تجریه خوشه‌ای تنوع بین لاین‌ها را تأیید کرد. گروه پنج با 31 لاین بیشترین میانگین برای محتوای پروتئین دانه را نشان داد. محتوای پروتئین با صفات مرتبط با گلوتن، همبستگی فنوتیپی مثبت و بسیار معنی‌داری نشان داد. کمترین و بیشترین مقدار ضریب تغییرات فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی به‌ترتیب برای درصد نشاسته و عدد فالینگ به‌دست آمد. تفاوت قابل‌ملاحظه بین ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی در صفاتی همچون نشاسته دانه و گلوتن نشان‌دهنده تأثیر بیشتر محیط بر این صفات است.پروتئین و عدد فالینگ، از وراثت‌پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالایی برخوردار بودند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، محتوای پروتئین دانه و عدد فالینگ به دلیل تنوع بالا و اثر کمتر انحراف محیطی می‌توانند برای انتخاب لاین‌های برتر (28، 35، 81 و 100)در این جمعیت مورد توجه قرار گیرند.
Seifolahpour B, Bahraminejad S, Cheghamirza K, Sasani S. Estimation of Genetic Parameters related to Grain Quality Characteristics in Inbred Lines Derived from Two Bread Wheat Cultivars. pgr 2024; 11 (1) URL: http://pgr.lu.ac.ir/article-1-312-fa.html
سیف‌اله پور بهناز، بهرامی نژاد صحبت، چقامیرزا کیانوش، ساسانی شهریار. برآورد پارامترهای ژنتیکی مرتبط با خصوصیات کیفی دانه در اینبرد لاین های حاصل از تلاقی دو رقم گندم نان. پژوهش های ژنتیک گیاهی. 1403; 11 (1)
